آیا افزودن منبع انبساط جداگانه به پکیج، عمر پمپ و مبدل حرارتی را افزایش می‌دهد؟ یا فقط برای مواقع خاص ضروری است؟
یکی از پرسش‌های رایج بین تعمیرکاران و حتی برخی کاربران خانگی، این است که آیا اضافه کردن یک منبع انبساط جداگانه به سیستم پکیج دیواری، می‌تواند به افزایش عمر قطعاتی مانند پمپ، مبدل حرارتی و اتصالات لوله‌کشی کمک کند؟ یا این کار فقط در شرایط خاصی لازم است؟ پاسخ به این سؤال نیازمند بررسی دقیق نحوه عملکرد منبع انبساط، ظرفیت آن و شرایط کاری پکیج است.
وظیفه منبع انبساط در سیستم گرمایش
در یک سیستم گرمایش مرکزی، آب پس از گرم‌شدن منبسط می‌شود و حجم آن افزایش پیدا می‌کند. اگر فضایی برای این انبساط در نظر گرفته نشده باشد، فشار داخل مدار به‌شدت بالا می‌رود و قطعاتی مانند مبدل اولیه، شیر اطمینان، اتصالات رزوه‌ای و پمپ دچار آسیب می‌شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، منبع انبساط در مسیر بسته‌ی سیستم قرار می‌گیرد.
در پکیج‌های دیواری، منبع انبساط معمولاً به‌صورت داخلی نصب شده و حجم آن بین ۶ تا ۱۲ لیتر است.
چرا در بعضی موارد منبع انبساط داخلی کافی نیست؟
- زیاد بودن حجم آب موجود در سیستم: در خانه‌هایی با تعداد زیاد رادیاتور یا سیستم گرمایش از کف، حجم آب بیشتر از حد ظرفیت منبع داخلی است.
- بالا بودن دمای کاری: اگر پکیج روی دمای بالا تنظیم شود (مثلاً بالای ۸۰ درجه سانتی‌گراد)، انبساط آب بیشتر از حد انتظار خواهد بود.
- نصب پکیج در طبقات پایین: اگر پکیج در زیرزمین نصب شود و سیستم لوله‌کشی تا طبقات بالا ادامه پیدا کند، اختلاف فشار زیادی بین نقاط بالا و پایین به‌وجود می‌آید.
- استفاده از منبع انبساط معیوب یا نیمه‌خالی: در برخی موارد، فشار باد داخل منبع انبساط داخلی کاهش یافته یا دیافراگم داخلی آن پاره شده است؛ در این حالت، عملاً منبع داخلی غیرفعال می‌شود.
علائم ناکافی بودن منبع انبساط داخلی
- فشار پکیج پس از گرم شدن به بیش از ۲٫۵ بار می‌رسد.
- از شیر اطمینان پکیج آب خارج می‌شود.
- بعد از سرد شدن پکیج، فشار به زیر ۱ بار می‌رسد.
- پمپ پکیج صدای اضافی تولید می‌کند.
- پکیج به‌صورت مکرر خاموش و روشن می‌شود.
- هواگیری‌های مداوم لازم می‌شود.
آیا افزودن منبع انبساط جداگانه مفید است؟
در چنین شرایطی، نصب یک منبع انبساط خارجی می‌تواند مشکلات بالا را به‌طور کامل برطرف کند. این کار مزایای زیر را دارد:
- ثبات فشار مدار گرمایش: نوسانات فشار کمتر می‌شود و سیستم پایدارتر کار می‌کند.
- کاهش فشار وارد بر پمپ و اتصالات: چون فشار ثابت‌تر می‌ماند، عمر پمپ و لوله‌کشی افزایش می‌یابد.
- کاهش احتمال فعال شدن شیر اطمینان: دیگر نیازی به تخلیه مداوم نیست.
- جلوگیری از خاموشی ناگهانی پکیج: خطاهای مربوط به فشار کمتر اتفاق می‌افتد.
چگونه منبع انبساط خارجی را انتخاب کنیم؟
حجم منبع خارجی باید متناسب با حجم آب در گردش باشد. برای تخمین اولیه می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
هر ۱۰ لیتر آب → حدود ۱ لیتر منبع انبساط نیاز دارد
در خانه‌هایی با متراژ بالا و تعداد زیاد رادیاتور، نصب منبع ۱۲ تا ۱۸ لیتری توصیه می‌شود. این منبع باید حتماً به قسمت برگشت پکیج متصل شود و دارای فشار باد تنظیم‌شده (معمولاً بین ۰٫۸ تا ۱ بار) باشد.
نکات مهم در نصب منبع انبساط اضافی
- بین پکیج و منبع انبساط جداگانه نباید هیچ شیر قطع‌کن نصب شود.
- منبع باید در نزدیک‌ترین نقطه به پکیج نصب شود، ترجیحاً در همان اتاق نصب پکیج.
- فشار باد منبع باید به‌درستی تنظیم شود.
- منبع باید به‌صورت افقی نصب گردد مگر اینکه طراحی خاصی داشته باشد.
آیا این کار در همه موارد توصیه می‌شود؟
خیر، در بیشتر خانه‌های معمولی با سیستم گرمایش استاندارد و تعداد رادیاتور محدود، منبع انبساط داخلی پکیج کفایت می‌کند. اما در موارد خاص (مانند آنچه ذکر شد)، افزودن منبع جداگانه بسیار مفید است و می‌تواند مانع از خرابی‌های زودرس پمپ، مبدل و سایر قطعات شود.
جمع‌بندی
اگر فشار مدار گرمایش در خانه شما نوسان دارد، یا پکیج مرتب خطای فشار می‌دهد، یا شیر اطمینان چکه می‌کند، ممکن است منبع انبساط داخلی پکیج کافی نباشد. در این صورت، نصب منبع انبساط جداگانه یک راه‌حل حرفه‌ای و مؤثر است. این کار باعث می‌شود فشار در مدار کنترل شود، قطعات کمتر آسیب ببینند، و نیاز به تعمیر پکیج کاهش یابد.
در صورتی که ساکن شاهین‌شهر هستید و چنین مشکلی در پکیج شما مشاهده می‌شود، می‌توانید برای بررسی و نصب منبع انبساط خارجی با تعمیرکار پکیج دیواری در شاهین‌شهر تماس بگیرید.
ما همه برندهای پکیج را بررسی و تعمیر می‌کنیم:
ایران رادیاتور، فرولی، بوتان، لورچ، آریستون، ایساتیس، دمراد، تاچی، گلدیران